MARTYNA NITKOWSKA
Jestem studentką Wydziału Organizacji Sztuki Filmowej w Szkole Filmowej w Łodzi oraz Wydziału Fotografii na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Interesują mnie zagadnienia związane z klimatem oraz zależnościami międzygatunkowymi.
W pracy nad Raportem Wodnym przyglądałam się zjawisku wysychania wód na Pojezierzu Gnieźnieńskim. Byłam ciekawa, jak duży wpływ ma ono na życie mieszkańców – na ich zarobki, na przestrzeń, którą się otaczają oraz na życie rodzinne. Moja praca przez rok polegała głównie na researchu i rozmowach z mieszkańcami Pojezierza: rolnikami, górnikiem, dziećmi i aktywistami ekologicznymi. Cały ten proces opisałam w jednym zeszycie.
Przestudiowałam wiele map i zaczęłam zauważać jak zmienia się topografia tego regionu. Jezioro Ostrowskie w Przyjezierzu było kiedyś popularnym kurortem, ale w wyniku powstania lejów depresyjnych jego poziom wody zaczął się obniżać. W końcu środek jeziora wysechł i powstały dwa mniejsze zbiorniki wodne. Postanowiłam zamanifestować ten problem robiąc flagę z podzielonym Jeziorem Ostrowskim. Praca ta finalnie nie trafiła do projektu, ale na demonstrację w Kleczewie wykonałam flagi i maseczki z hasłami sprzeciwiającymi się eksploatowaniu terenów Pojezierza Gnieźnieńskiego.
Maciej, górnik: Jako górnik czuję się fatalnie z tą świadomością. To jest pewne brzemię, które człowiek musi w sobie nosić. Jeśli chodzi o węgiel, w tym momencie mamy jego niezbilansowane ilości. Ale co nam z tego? Będziemy umierać, patrząc, jak pali się węgiel?
Zofia, sprzedawczyni: W Koninie prowadzę swój sklep ekologiczny. Powiem Pani, że moja rodzina, siostrzenica i jej mąż bardzo narzekają, są rolnikami i mają bardzo obszerne tereny rolnicze, które są coraz suchsze – wody w studniach głębinowych już w ogóle nie ma!
Po zrealizowaniu Raportu Wodnego stałam się bardziej świadoma tego, co uważam za sztukę odpowiedzialną. Sztuka odpowiedzialna kieruje się misją edukacyjną i oswaja z trudnymi tematami. W sztuce odpowiedzialnej ważny jest sam proces realizacji projektu, w którym istotne jest to za pomocą jakich narzędzi opowiada się daną historię. Warto też wracać później do tego procesu i zastanowiać się, co można było zrobić inaczej.
Idea sztuki odpowiedzialnej uświadamia, że choć zgodnie z powszechnym przekonaniem ludzie znajdują się wyżej w hierarchii niż inne istoty, to w rzeczywistości tak nie jest. Jednocześnie, to my jesteśmy odpowiedzialni za ich przetrwanie, bo one one troszczą się również o przetrwanie człowieka. Sztuka odpowiedzialna może także umożliwić odpowiedzenie na pytania, na które dotąd nie znaleziono odpowiedzi.
Rita Müller
rita@prpgnd.net
